Една година од почетокот на руската инвазија на Украина

Војната во Украина, што започна пред една година, уби илјадници лица, принуди милиони да ги напуштат своите домови, ги претвори во урнатини цели градови и ги поттикна стравувањата дека конфронтацијата може да премине во отворен конфликт меѓу Русија и НАТО.

На 24 февруари, рускиот претседател Владимир Путин покренува инвазија на Украина од север, исток и југ. Тој вели дека „специјалната воена операција“ е насочена кон „демилитаризација“ и „денацификација“ на земјата за да ги заштити етничките Руси, да го спречи членството на Киев во НАТО и да го задржи во „сферата на влијание“ на Русија. Украина и Западот велат дека тоа е нелегален чин на агресија против земја со демократски избрана влада и еврејски претседател чии роднини беа убиени во Холокаустот.

Руските трупи брзо стигнуваат до периферијата на Киев, но нивните обиди да го освојат главниот град и другите градови на североисток наидуваат на силен отпор. Украинскиот претседател Володимир Зеленски сними видео пред неговото седиште за да покаже дека е во земјата и останува на нејзино чело.

На 2 март, Русија ја презеде контролата врз јужниот град Херсон. Во првите денови на март, руските сили, исто така, го зазедоа остатокот од регионот Херсон и окупираа голем дел од соседниот регион Запорожје, вклучително и нуклеарната централа Запорожје, најголемата во Европа.

Руската армија наскоро заглавува во близина на Киев, а нејзините конвои - кои се протегаат по автопатите што водат до главниот град на Украина - стануваат лесен плен за украинската артилерија и беспилотни летала. На 16 март, Русија нападна театар во стратешкиот пристанишен град Мариупол каде што цивилите се засолнуваа, убивајќи стотици луѓе во еден од најсмртоносните напади во војната.

Москва го најавува повлекувањето на силите од Киев и другите области на 29 март, велејќи дека ќе се фокусира на источното индустриско срце на Донбас, каде што сепаратистите поддржани од Русија се борат со украинските сили од 2014 година по нелегалната анексија на Крим.

Руското повлекување од Киев открива стотици тела на цивили во масовни гробници или оставени на улиците на градот Буча. Многумина од нив имаат знаци на тортура во сцените што ги поттикнаа светските лидери да кажат дека Русија треба да одговара за можни воени злосторства.

На 9 април, во руски ракетен напад врз железничка станица во источниот град Краматорск убиени се 52 цивили, а над 100 ранети.

Интензивни битки беснеат за Мариупол на Азовското Море, а руските воздушни напади и артилериското бомбардирање го претвораат голем дел во урнатини.

На 13 април, ракетниот крстосувач Москва, предводник на руската Црноморска флота, е погоден од украински ракети и потонува следниот ден, нанесувајќи ѝ штета на националната гордост.

На 16 мај, украинските бранители на гигантската фабрика за челик Азовстал, последното преостанато украинско упориште во Мариупол, се согласија да им се предадат на руските сили по речиси тримесечна опсада. Падот на Мариупол ја отсекува Украина од Азовскиот брег и обезбедува копнен коридор од руската граница до Крим.

На 18 мај, Финска и Шведска ги поднесоа своите апликации за приклучување кон НАТО како голем удар за Москва поради проширувањето на воената алијанса.

Повеќе западни оружја се влеваат во Украина, вклучително и повеќекратни ракетни лансери HIMARS испорачани од САД.

На 30 јуни, руските трупи се повлекуваат од Змискиот остров, лоциран во близина на црноморското пристаниште Одеса и запленет во првите денови на инвазијата.

На 22 јули, Русија и Украина, со посредство на Турција и Обединетите нации, се договорија за Спогодба за деблокирање на резервите на жито заглавени во пристаништата на Украина во Црното Море, ставајќи крај на застојот што ја загрозуваше глобалната безбедност на храната.

На 29 јули, ракетен напад погоди затвор во источниот град Оленивка, контролиран од Русија, каде што беа задржани украинските војници заробени во Мариупол, при што загинаа најмалку 53. Украина и Русија меѓусебно се обвинија за нападот.

На 9 август, силни експлозии погодија воздушна база на Крим. Повеќе експлозии погодија трафостаница за електрична енергија и складишта за муниција една недела подоцна, сигнализирајќи ја ранливоста на полуостровот на Црното Море, анектиран од Москва, кој Русија го користеше како главен центар за снабдување за војната. Највисокиот воен офицер на Украина подоцна призна дека нападите на Крим ги започнале силите на Киев.

На 20 август, Дарја Дугина, ќерката на рускиот националистички идеолог Александар Дугин, загина во експлозија на автомобил-бомба надвор од Москва, за која руските власти ја обвинуваат Украина.

На 6 септември, украинските сили започнаа ненадејна контраофанзива во североисточниот регион Харков, принудувајќи ја Русија брзо да се повлече од пространствата што ги држеше под контрола со месеци.

На 21 септември, Путин нареди мобилизација на 300.000 резервисти, непопуларен потег што поттикна стотици илјади Руси да побегнат во соседните земји за да избегнат регрутирање. Во исто време, Русија набрзина организираше нелегални „референдуми“ во украинските региони Доњецк, Луганск, Херсон и Запорожје за тоа дали да станат дел од Русија. Гласањето беше широко отфрлено од Украина и Западот како измама.

На 30 септември, Путин потпишува документи за анексија на четирите региони на церемонијата во Кремљ.

На 8 октомври, камион натоварен со експлозив беше разнесен на мостот што го поврзува Крим со копното на Русија во напад за кој Путин ја обвини Украина. Русија одговари со ракетни напади врз украинските електрани и друга клучна инфраструктура.

По првиот бран напади на 10 октомври, баражот продолжува на редовна основа во месеците што следат, што резултира со прекини и рационализирање на електричната енергија низ целата земја.

На 9 ноември, Русија најавува повлекување од градот Херсон под украинска контраофанзива, напуштајќи го единствениот регионален центар што го зазеде Москва, во понижувачко повлекување за Кремљ.

На 5 декември, руската војска соопшти дека Украина користела беспилотни летала за да гаѓа две бази за бомбардери со долг дострел длабоко во руската територија. Подоцна во месецот ќе се случи уште еден напад, нагласувајќи ја подготвеноста на Украина да го зголеми нивото и откривајќи ги празнините во руската одбрана.

На 21 декември, Зеленски ги посети САД, на своето прво патување во странство од почетокот на војната, се сретна со претседателот Џо Бајден за да ги обезбеди ракетните системи за противвоздушна одбрана „Патриот“ и друго оружје и се обрати до Конгресот.

2023

На 1 јануари, само неколку моменти во Новата година, голем број новомобилизирани руски војници се убиени од украински ракетен напад врз градот Макиевка. Руското Министерство за одбрана соопшти дека биле убиени 89 војници, додека украинските власти соопштија дека билансот на загинатите се брои во стотици.

По неколкумесечни жестоки борби, Русија на 12 јануари прогласува дека го зазела градот Соледар, каде се ископува сол, иако Киев ќе го признае тоа дури неколку дена подоцна. Москва, исто така, ја зајакнува својата офанзива за заземање на украинското упориште Бахмут.

На 14 јануари, кога Русија започна нов бран напади врз енергетските капацитети на Украина, руски проектил погоди станбена зграда во градот Днепар, при што загинаа 45 лица.